آیا قرآن مجید یک موجود زنده است؟

آیا قرآن مجید یک موجود زنده است؟

آیا در آیات و یا در روایات معصومین علیهم السلام آمده است که

قرآن مجید یک موجود زنده است؟

 

باید ابتدا دقت کنیم که اولاً تعریف و شناخت ما از «موجود زنده» چیست؟ و ثانیاً تعریف و شناخت ما از قرآن کریم چیست؟ و بعد ببنیم که آیا قرآن کریم موجود زنده هست یا خیر؟

الف - اگر منظور از موجود زنده، این باشد که مثلاً دست و پا و چشم گوش داشته باشد، نفَس بکشد و تغذیه کند و مثل جاندارانی که می‌شناسیم باشد، خیر اینگونه نیست.

ب – اگر منظور از قرآن کریم، کتابی متشکل از چند صفحه کاغذ مسطور بین دو جلد باشد، اصلاً چنین چیزی نازل نشده است، بلکه وحی نازل شده و سپس کتابت شده است. پس این قرآنی که به صورت کتاب در اختیار ماست، اگر چه محترم و مقدس است، اما کتاب و جسم جامد است. می‌توان آن را جا به جا کرد، در کتابخانه جای داد، روی سر گذاشت و یا مثل آن کشیش امریکایی، به آتش کشید و یا در ده‌ها میلیون نسخه تکثیر نمود.

ج – اما اگر منظور از موجود زنده، یک حقیقت وجودی باشد، بله، نه تنها قرآن کریم، بلکه هر چیزی که از عدم به عرصه‌ی وجود می‌آید، دیگر وجود یافته است. یک سخن، یک حرف، یک تسبیح، یک ذکر، یک نماز، یک تلاوت ... و حتی یک گناه نیز، وقتی پدید می‌آید، وجود می‌یابد و زنده است. چنان چه حضرت آیت‌الله جوادی آملی می‌فرمایند: «گناه یک عمل زنده است، موجود زنده نیز هم حیات دارد، هم تولید نسل می ‎کند و هم گناهان دیگر را باعث می‎شود و هم در دنیا و آخرت آبروی انسان را به خطر می‎اندازد.‌»، حال چطور ممکن است که گناه، یک عمل زنده و موجودِ حی باشد، اما قرآن کریم نباشد؟

د – وقتی خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: این قرآن آیین دارد - هدایت کننده است – شفا و رحمت است – ظالمین را به خسران بیشتر می‌اندازد – این کتاب حکیم است و در امّ الکتابی است که نامش نزد ما علیّ حکیم می‌باشد (وَإِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتَابِ لَدَیْنَا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ – الزّخرف، 4) و ...، معلوم می‌شود که قرآن کریم حیّ است، کار انجام می‌دهد، باذن الله هادی و شافی و حکیم است. وقتی می‌فرماید: قرآن نور است - حبل الله است – حجة‌الله، آیت‌الله و وجه‌الله است - باقی است – باذن الله زنده کننده است – ظاهر و باطن دارد و ...؛ یعنی قرآن کریم موجود زنده (حیّ) می‌باشد.

ﻫ – گاهی به ظاهر قرآن کریم توجه می‌کنیم، البته که کلام الله است و تجلی علم، حکمت و مشیّد الهی در قالب کلام است؛ گاهی به حقیقت قرآن توجه می‌کنیم، می‌بینیم که این کتاب، تعریف کلامی یک حقیقت وجودی و عینی است.

وقتی پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله که اخذ کننده و ابلاغ کننده قرآن کریم است، در سخنان خود (به ویژه خطبه غدیر)، ده‌ها آیه از قرآن کریم را تلاوت می‌نماید و در تأویل می‌فرماید که مصداق این آیات، من و علی و امامان علیهم السلام هستیم – وقتی می‌فرماید سوره حمد من هستم و پس از من علی (ع) – وقتی می‌فرماید: صراط مستقیم من هستم و پس از من او – وقتی حضرت علی علیه‌السلام می‌فرماید: «منم قرآن» و در خصوص آیه‌ای دال بر شکایت رسول الله صلوات الله علیه و آله در قیامت از امتش به خاطر مهجور قرار دادن قرآن کریم می‌فرماید: «منم آن قرآنی که متروک ماند» و ...، پس حقیقت قرآن، موجود زنده است.